Τι είναι το Λεμφοίδημα

Το λεμφοίδημα είναι η παθολογική συσσώρευση του λεμφικού υγρού στους ιστούς. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη διόγκωση (οίδημα) της αντίστοιχης περιοχής που οδηγεί σε χρόνια φλεγμονή και ίνωση. Το ανθρώπινο σώμα διαθέτει ένα πολύπλοκο δίκτυο λεμφικών αγγείων και αδένων όπως το δίκτυο των αρτηριών και των φλεβών. Όταν λοιπόν διαταραχθεί η φυσιολογική αποχέτευση του λεμφικού δικτύου προκαλείται μια αλληλουχία καταστάσεων που αν δεν αντιμετωπισθούν γρήγορα και έγκαιρα μπορεί να οδηγήσουν σε μη αναστρέψιμες βλάβες. Υπάρχουν δύο είδη λεμφοιδήματος:

• Το Πρωτοπαθές Λεμφοίδημα, το οποίο οφείλεται σε υποπλασία, υπερπλασία ή απλασία του λεμφικού συστήματος και εμφανίζεται κυρίως στα άνω άκρα, και
• Το Δευτεροπαθές Λεμφοίδημα, το οποίο οφείλεται σε συμφόρηση των λεμφαδένων και των λεμφαγγείων σε περιπτώσεις κακοήθειας, σε χειρουργική αφαίρεση των λεμφαδένων όπως για παράδειγμα στο κακόηθες μελάνωμα ή σε κακοήθειες μαστού, σε περιπτώσεις φλεγμονής όπως η αντιδραστικού τύπου λεμφαδενοπάθεια και σε περιπτώσεις ίνωσης μετά από ακτινοβόληση της αντίστοιχης περιοχής.

Η επίπτωση του Λεμφοιδήματος στο άνω άκρο εξαρτάται από την έκταση της χειρουργικής επέμβασης, των αριθμό των λεμφαδένων, την ακτινοθεραπεία, την ηλικία και το βάρος της ασθενούς. Έτσι λοιπόν φαίνεται από μελέτες που έχουν γίνει, ότι το δευτεροπαθές λεμφοίδημα του βραχίονα είναι πιο συνηθισμένο σε παχύσαρκες γυναίκες άνω των 55 ετών.

Το λεμφοίδημα είναι μία από τις πιο συχνές επιπλοκές από το ριζικό λεμφαδενικό καθαρισμό της μασχαλιαίας χώρας σε γυναίκες που πάσχουν από καρκίνο μαστού και έχουν θετικούς μασχαλιαίους λεμφαδένες. Τα τελευταία χρόνια βέβαια, με την εφαρμογή της βιοψίας του Φρουρού Λεμφαδένα, αποφεύγονται οι ριζικοί λεμφαδενικοί καθαρισμοί που παλιά γίνονταν σε όλες τις περιπτώσεις καρκίνου μαστού, οπότε έχει μειωθεί σημαντικά ο αριθμός ανάπτυξης λεμφοιδήματος. Με τη μέθοδο αυτή είναι πολύ μικρότερη η νοσηρότητα.

Ένας ακόμα επιβαρυντικός παράγοντας είναι η ακτινοβολία των υπερκλείδιων λεμφαδένων ή της μασχαλιαίας κοιλότητας, όταν αυτή είναι απαραίτητη, η οποία διαταράσσει τη διαδικασία ανάπτυξης παράπλευρου λεμφικού δικτύου καθώς και ίνωση στους υπόλοιπους λεμφαδένες, μερική απόφραξη των κόλπων τους η οποία καταλήγει τελικά σε μη αναστρέψιμη μείωση της ροής της λέμφου εντός των αδένων. Ωστόσο οι σύγχρονες μέθοδοι Ακτινοθεραπείας με τελευταίου τύπου εξοπλισμό όπως γραμμικοί επιταχυντές, τρισδιάστατος σχεδιασμός πλάνου ακτινοθεραπείας, ΙΜRT τεχνικές κ.α., έχουν ελαττώσει σημαντικά αυτές τις επιπλοκές.

Στην περίπτωση ανάπτυξης λεμφοιδήματος μετά από μασχαλιαίο λεμφαδενικό καθαρισμό, ο ασθενής αρχικά αναφέρει ένα ελαφρύ πρήξιμο στο άνω άκρο και ένα ήπιο αίσθημα βάρους στο βραχίονα ή τον πήχυ. Όταν το λεμφικό υγρό αρχίζει να συσσωρεύεται, το σύστοιχο άκρο πρήζεται περιφερικά και κεντρικά, πονάει και αναπτύσσει λεμφαγγειίτιδα ή ακόμα και κυτταρίτιδα, γίνεται δυσκίνητο και δυσκολεύεται η άρση και κάμψη του.